Skolyoz

Omurganın yana doğru 10 derecenin üzerindeki eğiline skolyoz denir. Toplumda yaklaşık %2-4 oranında görülür. Kız çocuklarda erkek çocuklara göre daha sık rastlanır. Skolyozu olan kişilerin yaklaşık yüzde 10’u tedavi gerektirecek düzeyde eğriliğe sahiptir.

Tipleri:

  • İdiopatik skolyoz (Nedeni bilinmeyen skolyoz): En sık görülen skolyoz tipidir.
  • Nöromusküler Skolyoz (kas veya sinir hastalıkları sonucu gelişen)
  • Konjenital Skolyoz (Anne karnında gelişim sürecinde omurgada oluşan anomalilerine bağlı)

3 numaralı hastada kama şeklindeki kemik kırmızı ile gösterilmiştir. Bunların dışında, nörofibromatozis, çeşitli romatizmall ve bağ dokusu hastalıkları, omurgaenfeksiyonları veya enfeksiyonları, metabolik hastalıklar ve bazı genetik sendromik hastalıklarskolyoza neden olabilir.

İdiopatik (Nedeni Bilinmeyen Skolyoz)


Olgu ayakta iken sırt tarafından bakılarak omuzların ve kürek kemiklerinin, bel çukurlarının vekalçaların simetrik olup olmadığı kontrol edilir. Baş-boyun ve gövdede, yana doğru yer değiştirme olup olmadığına bakılır. Hastanın öne doğru eğilmesi ile belirginleşen hörgüç bulgusu değerlendirilir. Sırtüstü yatar pozisyonda her iki bacak arasında uzunluk farkı olup olmadığı değerlendirilir. Eğrilik şiddeti 20 derecenin altında ise peryodik kontroller ile sadece gözlem yapılır. Büyümesi tamamlamış çocukta 20 derecenin üzerindeki eğriliklerde peryodik gözlem yeterli olup,büyüme çağındaki çocuklarda ise korse tedavisine başlanır. Büyümesini tamamlamış çocukta sırtta 50 derecenin, belde 40 derecenin üzerindeki eğriliklerde ameliyat önerilir. Büyüme çağındaki çocukta sırtta 40 derecenin belde 35 derecenin üzerindeki eğriliklerde ameliyat önerilir.

Skolyozda cerrahi gereksinimi artıran faktörler


  • Korse kullanımında hasta uyumsuzluğu

  • İskelet olgunlaşmasının tamamlanmamış olması

  • Skolyozun başlangıç açısının yüksek olması

  • Korse tedavisine başlanıldığı anda skolyozun korse içinde düzelme oranı

  • Omurganın kendi etrafında dönme şiddetinin yüksek olması

  • Sırt bölgesinde yer alan eğrilikler

  • Kemik kalitesinde azalma

Konjenital Skolyoz


Konjenital skolyoz anne karnında omurların oluşumu ya da farklılaşması aşamasındaki problemlere bağlı ortaya çıkar. Bir veya daha fazla omurun tam oluşmaması ya da omurların kısmen ya da tamamen yapışık olması skolyoza sebep olur.

Korse tedavisi başarısı oldukça düşüktür. Olguların çoğunluğunda eğrilik şiddeti arttığı ve korse tedavisi başarılı olmadığı için cerrahi tedavi uygulanır.
Görselde göründüğü gibi üst üste dizili omurlar arasında üçgen şeklinde yarım bir omurun olması (üstteki omurlar arası) omurganın bu noktadan eğilmesine neden olmaktadır. Yine üst üste sıralanmış omurların bir tarafta birbirine yapışık olup büyümemesi ( alttaki omurların ön kısmında yer almakatadır) ; yapışık olmayan tarafta ise omurların daha fazla büyümesi sonrasında eğiklik gelişebilir.

Erişkin Skolyozu


Erişkin skolyozu ya çocukluk-ergenlik döneminde başlamış skolyozun erişkin dönemde ilerlemesi sonucu ya da omurganın yaşlanması sonucu meydana gelir. Ağrı ve eşlik eden fonksiyonel kayıp başlıca şikayetlerdir. Ağrı, sırt ve bel ağrısı yanısıra omurgadaki yıpranma ile gelişen sinir sıkışmalarına bağlı olarak bacaklara yayılan tarzda da olabilmektedir. Sinir sıkışmaları duyuda azalmaya, kasların fonksiyonlarında zayıflığa neden olabilir. Bazen bel kayması da eşlik ederek şekil bozuklukları ve şikayetlerin artmasına neden olmaktadır. Şikayet düzeyine göre gerekli tanısal testler yapılır ve hastaya göre bir tedavi planı belirlenir. Tedavide öncelikli olarak ameliyat dışı tedaviler tercih edilir. Fizik tedavi, ağrı kesici ilaçlar, kısa süreli korse kullanımı ve ağrı kaynağına yapılan enjeksiyonlar bu tedavinin seçeneklerini oluşturur. Cerrahi tedavide omurga dengesi sağlanarak sinir basıları ortadan kaldırılır.